İSTANBUL (AA) - Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu Rosatom'un bilim insanları canlı hücrelerden damar yetiştirdi.
Rosatom'dan yapılan açıklamaya göre, şirketin Troitsk Bilim Enstitüsü'nde görevli araştırmacılar kan damarlarının uzun dokusal eşdeğerlerinin biyofabrikasyonunu başarıyla gerçekleştirdi.
Biyofabrikasyonun transplantasyon ve rejeneratif tıpta büyük bir devrim olduğuna inanan bilim insanları, 2030'a kadar daha karmaşık ve dallanmış yapay damar sistemlerinin üretimini amaçlıyor.
Yapay damarlar, aterosklerozun cerrahi tedavisinde kullanılmak üzere geliştiriliyor.
Ultrasonik akustik alan kullanılarak 10 santimentre uzunluğa kadar kan damarı eşdeğerleri yetiştirilebiliyor. Bu teknoloji varisli damarlar, tromboz, koroner kalp hastalığı ve diğer damar hastalıklarından muzdarip insanlara yardımcı olacağı öngörülüyor.
Bu teknolojinin gelecek yıllarda diğer hasarlı doku ve organların da onarılmasını sağlaması hedefleniyor.
Projenin başarılı olması durumunda, hastaların organ donörü beklemek zorunda kalmayacağı, bunun yerine kişiye özel, mükemmel uyumlu böbrek, pankreas, akciğer ve diğer organların birebir yapay versiyonlarının üretileceği değerlendiriliyor.
- Araştırmalar yıl boyunca sürecek
Projenin başlangıç aşamasında, yapay bir damar yetiştirebilmek için bilim insanları akustik biyoyazıcı ve biyoreaktör cihazlarını geliştirdi. Daha sonra bu fonksiyonlar tek bir biyofabrikator içinde birleştirildi. Merkezi hazneye hücresel materyalin yüklenmesinin ardından gerekli ayarlar yapıldı ve besiyeri içinde damar eşdeğeri oluşturuldu. Dokusal sferoidlerden oluşturulan yapı, olgunlaşma sürecine girmesi için biyofabrikatora yerleştirildi.
Seçenov Moskova Devlet Tıp Üniversitesi'nde testleri devam eden yönteme ilişkin araştırmalar yıl boyunca sürecek.
Açıklamada görüşlerine yer verilen Troitsk Bilim Enstitüsü Eklemeli Üretim Teknolojileri ve Biyomühendislik Baş Uzmanı Yegor Plakhotnyuk, ihtiyaç duyulan hücre tiplerinden, ekstraselüler matris oluşturarak tek bir yapıya kaynaşma yeteneğine sahip 200-300 mikrometre çapında sferoidler oluşturduklarını belirterek, "Şu anda yapıyı akustik alanlarla sabitliyoruz ancak gelecekte manyetik alanları da kullanmayı planlıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
Akustik alanların maksimum 10 santimetre uzunluğunda yapay damarlar yetiştirmelerine olanak tanıdığını kaydeden Plakhotnyuk, manyetik alan sayesinde ise daha karmaşık dokusal eşdeğerler oluşturmanın kolaylaşacağını ifade etti.
Plakhotnyuk, 2030'a kadar daha karmaşık ve dallanmış yapay damar sistemlerini de üretebilecek bir manyetik-akustik biyoyazıcı geliştirmeyi hedeflediklerine değinerek, "Daha sonra, bu damarların etrafında kanalları olan işlevsel organ eşdeğerleri, örneğin bir karaciğer, geliştirilebilir. Bu damarlar, organın olgunlaşma sürecinde beslenmesini sağlayacak." bilgisini paylaştı.
